Bưởi Năm Roi
Bưởi Năm Roi là một giống bưởi nổi tiếng ở Việt Nam được trồng nhiều ở một số tỉnh miền Tây Nam bộ (nhất là Vĩnh Long). Mỗi năm, giống bưởi này cho thu hoạch hai lần vào tháng Tám và tháng Chạp âm lịch.
Giống bưởi Năm Roi do ông Trần Văn Bưởi (1918 - 1990) người làng Mái Dầm nay thuộc xã Phú Hữu A, huyện Châu Thành, Hậu Giang) tìm thấy. Sinh thời, ông Bưởi làm nghề buôn bán trên sông. Một tối ông ngủ lại trên ghe bầu ở Tân Châu (vùng Châu Đốc thuộc tỉnh An Giang thời Pháp thuộc) thì vô tình nhặt được một trái cây trên sông. Trái cây da có màu xanh, ruột màu đỏ vàng. Xé ra nếm thử thấy vị ngon, mọng nước ông Bưởi rất thích. Ông lấy hột mang về quê Phú Hữu (chợ Mái Dầm) để trồng.
Sau khi giống bưởi này được phổ biển khắp vùng quê ông Trần Văn Bưởi, người các nơi khác cũng đến xin giống cây về trồng. Ngày nay, bưởi Năm Roi được trồng nhiều nhất là ở Phú Hữu-Châu Thành- Hậu Giang và Bình Minh-Vĩnh Long. Có thể nói ở trên thế giới chỉ có hai nơi này là trồng bưởi Năm Roi ít bị sâu bệnh, trái ngọt và to. Ở Phú Hữu người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm được một trái bưởi 3–4 kg có trái còn nặng tới 5 kg, những trái lớn như vậy chỉ có vào một hai mùa đầu, người dân gọi là bưởi tơ. Vào các mùa sau thì bưởi cho trái nhiều hơn, thường xuyên hơn. Ngày nay người nông dân có thể cho trái quanh năm, tháng nào cũng có thể được thưởng thức bưởi Năm Roi chín.
Tương truyền, sợ con cháu trong nhà hái trái làm mất giống cây quý nên ông Bưởi đe: "Đứa nào mà hái trái cây của ông Bưởi là ông đánh năm roi nghe chưa". Vì câu nói của ông, giống bưởi có tên gọi là "Năm Roi". Bưởi năm roi có tên gọi từ đó.
Vùng bưởi Năm Roi Bình Minh có gần 1.920ha trồng bưởi.
Theo Quyết định cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý Bình Minh của Việt Nam thì quả bưởi Năm Roi có chất lượng đặc thù như sau:
Đặc tính cảm quan:
- Hình dáng: Hình quả lê, núm thấp
- Trọng lượng quả trung bình: 1-1,4 kg/quả
- Vỏ quả: Màu xanh vàng đến vàng, vỏ mỏng (<15 mm), dễ bóc
- Thịt quả: Màu xanh vàng
- Múi: Đều, dễ tách múi
- Con tép: Màu vàng, đều, mịn, mọng nước nhưng ráo
- Ruột (trục quả): Đặc
- Tỷ lệ ăn được: 55-60%
- Mùi: Thơm đậm đà, đặc trưng
- Vị: Ngọt thanh, hơi chua nhẹ, không đắng, không the
- Hạt: Đặc biệt ít hạt hoặc không có hạt.
Đặc tính chất lượng hóa lý
- Nước (%): 88,13 – 90,41
- Chất khô (%): 9,59 – 11,87
- Đường tổng số (%): 5,80 – 7,91
- Chất rắn hòa tan (0Br): 9,67 – 10,82
- Axid tổng số (%): 0,32 – 0,63
- Vitamin C (mg/100g): 49,16 – 67,86
- Chất xơ (%): 0,23 – 0,40